Camera Wars - The Empire Strikes Back
από τον Πάνο Γκόλφη (panosgolfis@gmail.com) Αθήνα 1/8/2020
Μ'αυτόν τον άκρως κινηματογραφικό τίτλο το σημερινό μου άρθρο θα σας ταξιδέψει σε ένα μικρό ταξίδι δικαίωσης. Μια μικρή δικαίωση και μια μικρή επιβράβευση για μία μεγάλη, πολύ μεγάλη εταιρεία, ίσως την μεγαλύτερη του κόσμου. Και βέβαια αναφέρομαι στην Sony, τον ιαπωνικό κο-λοσσό, την μεγαλύτερη εταιρεία παγκοσμίως στη δουλειά μας, δηλαδή τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, τη διαφήμιση και τα υπόλοιπα media. Οι διευθυντές των cinema cameras τμημάτων της τεράστιας ιαπωνικής εταιρείας πέρασαν δύσκολα την τελευταία δεκαετία γιατί οι κάμερές τους δεν έτυχαν μεγάλης αποδοχής και εκτίμησης από το μεγαλύτερο μέρος του "ιερού δισκοπότηρου" της δουλειάς μας, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο του Χόλιγουντ. Τα τελευταία δέκα χρό-νια, από το 2010 που γεννήθηκε η Alexa της ARRI, όλες ανεξαιρέτως οι ιαπωνικές επαγγελματι-κές (cinema) κάμερες βρέθηκαν τελευταίες στην επιλογή των αμερικανών παραγωγών, σκηνοθε-τών και διευθυντών φωτογραφίας της τηλεόρασης και του κινηματογράφου του Χόλιγουντ, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους που σας έχω αναλύσει εδώ μέσα σε άλλο άρθρο. Ομως, αυτό φαίνεται να αλλάζει σιγά-σιγά, τους τελευταίους μήνες, και οι ιαπωνικές κάμερες αρχίζουν να ση-κώνουν λίγο το κεφάλι, με κύριο εκπρόσωπό τους και υπερασπιστή τους, την ίδια τη Sony.
Με άλλα λόγια: Η αυτοκρατορία αντεπιτίθεται!
Στις δύο φωτογραφίες παραπάνω βλέπουμε την επίσημη παρουσίαση της Venice που έγινε
παρουσία μας, δημοσιογράφων απ'όλο τον κόσμο, στο μεγάλο booth της Sony, τον Σεπτέμβριο
του 2017, στο Αμστερνταμ και την IBC 2017
Το πρόβλημα δεν υπήρχε μόνο στην Αμερική
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων και λάθος εντυπώσεων, το μεγάλο πρόβλημα για τα στελέχη της Sony, δηλαδή της μειωμένης εκτίμησης και αποδοχής των επαγγελματικών cinema καμερών τους, δεν προερχόταν μόνο από την Αμερική και ειδικότερα το Χόλιγουντ, αλλά από όλο τον κό-σμο γενικότερα. Βλέπετε, μας αρέσει, δεν μας αρέσει, η αμερικάνικη αγορά και ειδικότερα το Χό-λιγουντ, αποτελεί το παγκόσμιο reference για θέματα της δουλειάς μας, πόσο μάλλον για τεχνικά θέματα όπως είναι η επιλογή κάμερας, φακών και του υπόλοιπου εξοπλισμού μιας παραγωγής.
Σε όλο τον κόσμο, οι cinema κάμερες της Sony, (αντίθετα με τις broadcast κάμερες όπου εκεί η Sony κυριαρχεί παγκοσμίως με μεγάλη επιτυχία τα τελευταία 30 χρόνια) έβρισκαν συνεχώς την άρνηση μπροστά τους από τους ανθρώπους που αποφασίζουν, τους opinion makers μιας κινη-ματογραφικής, τηλεοπτικής, διαφημιστικής παραγωγής. Είναι πολλοί οι λόγοι που έκαναν μέχρι τώρα τους επαγγελματίες σε όλο τον κόσμο να μην εμπιστεύονται τις κινηματογραφικές κάμερες (το σημειώνω ξανά, εννοώ τις cinema και όχι τις broadcast κάμερες) της μεγάλης ιαπωνικής ε-ταιρείας, και ο κυριότερος απ'αυτούς είναι η έντονη αίσθηση της "βιντείλας", "τηλεορασίλας" που έχουν σχεδόν όλες οι ιαπωνικές cinema κάμερες και περισσότερο αυτές της Sony.
Ο μαέστρος Βιτόριο Στοράρο, το 2016, στα γυρίσματα της ταινίας Cafe Society του Γούντι Αλεν
ποζάρει υπερήφανος με την ναυαρχίδα -τότε- της Sony στις hi-end cinema κάμερες, την F65
Broadcast versus Cinema - Η ευχή που έγινε κατάρα
Αυτό που είχε καθιερώσει την εταιρεία Sony παγκοσμίως, δηλαδή η ικανότητά της να φτιάχνει τις καλύτερες broadcast κάμερες του κόσμου, αυτό το ίδιο έγινε μεγάλο εμπόδιο, έγινε η κατάρα της εταιρείας για τις κινηματογραφικές της κάμερες! Γιατί απλούστατα κυρίες και κύριοι, είναι εντελώς διαφορετική υπόθεση ο κινηματογράφος από την τηλεόραση! Επειδή φτιάχνεις τις καλύτερες τη-λεοπτικές κάμερες του κόσμου δεν σημαίνει νομοτελειακά ότι θα μπορείς να κάνεις το ίδιο και με τις κινηματογραφικές κάμερες. Και βέβαια, η Sony ζούσε αυτή την μεγάλη αποτυχία όλα αυτά τα χρόνια επειδή κάποιοι φωστήρες σχεδιαστές της εταιρείας σχεδίαζαν τις cinema κάμερες της ε-ταιρείας με τηλεοπτικά κριτήρια. Και βέβαια αυτό ήταν το μεγαλύτερο επιχείρημα, το πιο διαδεδο-μένο feedback των διευθυντών φωτογραφίας του Χόλιγουντ που έφτανε στα γραφεία των φω-στήρων σχεδιαστών και των στελεχών της Sony: "σταματήστε να φτιάχνετε τις cinema κάμερές σας όπως τις τηλεοπτικές/broadcast! Σε όλα τα επίπεδα, από το color science μέχρι το μενού της κάμερας και το workflow, τα πάντα είναι και φαίνονται τηλεοπτικά! Τα πάντα μυρίζουν βιντείλα και τηλεορασίλα!"
Από το φωτογραφικό αρχείο του Πάνου Γκόλφη, η κάμερα D20 της ARRI, η "γιαγιά" της Alexa
στημένη στο εκθεσιακό booth της ARRI στο Αμστερνταμ το 2003, στα πλαίσια της IBC 2003
H Sony στην τηλεόραση και η ARRI στον κινηματογράφο
Εκεί πάτησε η ARRI και σχεδίασε και κατασκεύασε την Alexa όσο πιο κινηματογραφική γινόταν, όσο πιο film-like γινόταν σε όλα τα επίπεδα. Αλλωστε δεν θα μπορούσε να κάνει και αλλιώς μια εταιρεία σαν την ARRI, μια εταιρεία που κατασκεύαζε φιλμικές κινηματογραφικές μηχανές για πε-ρίπου 100 χρόνια και συνεχίζει να το κάνει φτιάχνοντας τις καλύτερες ψηφιακές μηχανές του κόσμου. Ηδη, από το 2003 που η ARRI άρχισε να πειραματίζεται με την D-20 (η γιαγιά της Ale-xa) μέχρι και το 2008 που κυκλοφόρησε την D-21 (η μαμά της Alexa) όλες οι προσπάθειες της γερμανικής εταιρείας ήταν να εξασφαλίσει στους χρήστες των ψηφιακών μηχανών της την ίδια σχεδόν αίσθηση με τις φιλμικές της κάμερες. Δεν είναι τυχαίο το ότι αγκάλιασαν αμέσως την Alexa οι διευθυντές φωτογραφίας και οι οπερατέρ σε όλο τον κόσμο και ειδικά στο Χόλιγουντ! Η εξήγηση είναι απλή: Οι Alexa θύμιζαν -σχεδόν στα πάντα- τις θρυλικές και αγαπημένες Arricam, τις 16άρες Arriflex, τις 35άρες BL και 435 και όλες τις άλλες αναλογικές/φιλμικές μηχανές της ε-ταιρείας. Το μόνο που ήταν διαφορετικό ήταν το μέσο εγγραφής/αποθήκευσης.
